„Czy” jest wskaźnikiem zespolenia. Wprowadza on do zdania wypowiedzenia podrzędne. Przed „czy” stawia się przecinek. Jeżeli część podrzędna zdania znajduje się na jego początku, to oba jego człony rozdziela się przecinkiem:
- – Długo myślałem, czy podejdę do tego zadania.
- – Mam wątpliwości, czy uda nam się dotrzeć na czas.
„Czy” funkcjonujące w zdaniu jako spójnik może łączyć zdania współrzędne lub ich części i wyrażać wymienność lub wyłączanie się ich obu członów. W takiej sytuacji nie umieszcza się przed nim przecinka:
- – Sobota czy niedziela – ja i tak do pracy muszę wstać rano.
- – Ściągała czy sama napisała ten egzamin?
Jeśli spójnik rozłączny „czy” kreuje z innymi wyrazami połączenie o funkcji dopowiedzenia lub wtrącenia – to możne je oddzielić przecinkiem:
- – Kupiłam nowy, wspaniały sprzęt komputerowy, czy raczej kolejny gadżet do kolekcji…
- – Wpadniesz, czy odłożymy naszą rozmowę na później?
Jeżeli spójnik „czy” wystąpi w zdaniu więcej niż jeden raz, to stawia się przed nim przecinek:
- – Czy sobota, czy niedziela – do pracy rano wstaję.
- – Czy ściągała, czy sama zdała egzamin, to ja naprawdę nie wiem.
Wyraz „czy” może też funkcjonować w zdaniu jako partykuła zaczynająca wypowiedzenie pytające lub ekspresywne. Na końcu takiego zdania umieszcza się pytajnik:
- – Czy przyjdziesz do mnie jutro?
- – Czy Ty się naprawdę dobrze czujesz?!
- – Czy pójdziesz we wtorek na zakupy?
Czasem się zdarza, że wypowiedzenia z „czy” są pozornie pytające. Nie umieszcza się w takim przypadku znaku zapytania przy zakończeniu zdania:
- – Czy może zmądrzała.
- – Czy można żyć wiecznie.
W pytaniach rozłącznych partykuła „czy” znajduje się przed każdym z członów pytających lub tylko przed drugim członem. W pierwszej sytuacji oba człony zdania rozdziela się przecinkiem, w drugiej natomiast przecinka się nie stawia:
- – Czy w poniedziałek, czy w środę?
- – W środę czy w poniedziałek?
- – Czy przyjedziesz autem, czy skorzystasz z autobusu?
Skąd pomysł na napisanie “czy” w tytule wielką literą? Poza tym literówki w tekście i różnice między zdaniem waszym a PWN nie przysparzają wam wiarygodności, by nie wspomnieć o kiepskiej jakości tłumaczenia, z którego osobiście niewiele rozumiem tudzież o wzmiankach o surrealistycznych zdaniach rozpoczętych od “czy” (mówię tutaj o “Czy może zmądrzała” i “Czy można żyć wiecznie”). Lepiej nie silić się na przykład pasujący do reguły, ale znaleźć regułę pasującą do przykładu. I poprzeć swoją wiedzę polonistyczną zakończonymi szkołami bądź osiągnięciami, bo taką stronę może założyć każdy, tylko nie każdy mu uwierzy.
PS. Przepraszam za błąd interpunkcyjny.
A mnie się akurat podoba, zawsze mam kłopot z przecinkami. Anonim, załóż swoją stronę, wtedy może uwierzę i tobie.
Co to jest “pytanie rozłączne”? Takie pytania występują w języku angielskim i są odpowiednikiem polskiego: “nieprawdaż?”. Nie słyszałam o takich w języku polskim i nie za bardzo mnie przekonuje ten ostatni przykład. “W pierwszej sytuacji oba człony zdania rozdziela się przecinkiem, w drugiej natomiast przecinka się nie stawia” – która z tych sytuacji jest pierwsza, a która druga? Przecież w tym przykładzie mamy nadal dwa pytania: “W środę czy w poniedziałek?” – osoba zadająca pytanie pyta o środę, a potem o poniedziałek. Po prostu pierwsze “czy” jest w domyśle.